Odporność na włamanie

Odporność na włamanie.Klasy i ich znaczenie.

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 305/2011 stawia jako jedno z wymagań obiektów budowlanych „Bezpieczeństwo użytkowania i dostępność obiektów budowlanych”, a w tym dokładniej o nie stwarzaniu ryzyka szkód, między innymi w wyniku włamania.

Wyroby te nie są odporne na włamanie. Ich funkcją  jest stawianie oporu przeciw sforsowaniu przez określony czas. Norma PN-EN 1627 definiuje odporność na włamanie jako właściwości drzwi, okna, ściany osłonowej, kraty i żaluzji, polegające na stawianiu oporu próbom siłowego wejścia do chronionego pomieszczenia lub obszaru, z użyciem siły fizycznej oraz za pomocą określonych narzędzi.

Właściwości te określamy wyłącznie na podstawie badań wykonywanych przez akredytowane laboratorium (zakres akredytacji) według norm:

• PN-EN 1628 Drzwi, okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje. Odporność na włamanie. Metoda badania dla określenia odporności na obciążenia statyczne.
• PN-EN 1629 Drzwi, okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje. Odporność na włamanie. Metoda badania dla określenia odporności na obciążenia dynamiczne.
• PN-EN 1630 Drzwi, okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje. Odporność na włamanie. Metoda badania dla określenia odporności na próby włamania ręcznego.

Ww. normy odnoszą się wyłącznie do wyrobów budowlanych, natomiast nie dotyczą sposobu ich montażu w przegrodach budowlanych oraz połączenia ze strukturą budynku.

Badania mają za zadanie sprawdzenie odporności kompletnego wyrobu budowlanego pod różnymi aspektami. Wyrób budowlany oznacza każdy wyrób lub zestaw wyprodukowany i wprowadzony do obrotu w celu trwałego wbudowania w obiektach budowlanych lub ich częściach, którego właściwości wpływają na właściwości użytkowe obiektów budowlanych w stosunku do podstawowych wymagań dotyczących obiektów budowlanych. Należy zrozumieć, że samo zastosowanie oszklenia i okucia      o określonej klasie odporności nie zezwala nam na jednoznaczne określenie klasy odporności na włamanie. Dopiero przebadanie kompletnego, funkcjonującego wyrobu pozwala określić poziom odporności, który zapewnia.

Każdy wyrób budowlany powinien być klasyfikowany według jednej z sześciu klas odporności RC, w zależności od poziomu odporności na próby włamania, który zapewnia, zgodnie z normą „PN-EN 1627:2021-11 Drzwi, okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje — Odporność na włamanie — Wymagania i klasyfikacja”

Uzgodnienie zasad klasyfikacji odporności na włamanie zajęło kilka lat, wzięto pod uwagę metody ataku stosowane przez włamywaczy oraz statystyki dotyczące przestępczości. W celu zachowania odtwarzalności i powtarzalności badań ustalono metody oraz procedury badawcze.

Wyroby budowlane podzielono na grupy:

grupa 1

wyrób, który ma pełne i sztywne skrzydło oraz otwierający element, a zasadniczym ruchem w celu otwarcia jest obracanie elementu, np. okna i drzwi rozwierane na zawiasach lub czopach;

grupa 2

wyrób, który ma pełne i sztywne skrzydło oraz otwierający element, a zasadniczym ruchem w celu otwarcia jest przesuwanie, np. okna i drzwi przesuwne;

grupa 3

wyrób, który ma skrzydło lub otwierający się element zbudowany z pewnej liczby sztywnych elementów połączonych razem tak, że elementy mogą przemieszczać się względem siebie, np. żaluzja zwijana;

grupa 4

wyrób, który ma co najmniej jeden otwór (z wyłączeniem płytek otworów listowych), przez który może przejść próbnik o średnicy 25 mm, np. krata.

PN-EN 1628 Drzwi, okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje. Odporność na włamanie. Metoda badania dla określenia odporności na obciążenia statyczne.

Na obiekt przykładane są siły o różnej wartości, w zależności od klasy deklarowanej przez zlecającego badanie. Obciążenia przykładane są prostopadle do płaszczyzny skrzydła. Zdolność wyrobu do stawiania oporu obciążeniu statycznemu mierzy się za pomocą próbników. Jeżeli możemy przełożyć próbnik przez jakąkolwiek powstałą szczelinę, badanie ma wynik negatywny.

Wyróżniamy następujące punkty obciążenia:

– naroże wypełnienia, gdzie weryfikuje się wytrzymałość zastosowanego materiału wypełnienia oraz jego systemu utwierdzenia,

– naroże skrzydła (sprawdzana jest wytrzymałość naroża),

– punkty ryglujące (sprawdzana jest wytrzymałość poszczególnych punktów unieruchomienia, np.zawiasów, zaczepów).

Badanie to pokazuje, jak ważny jest prawidłowy montaż komponentów, np. wklejenie oszklenia, odpowiedni rozstaw punktów ryglujących, długość i rodzaj zastosowanych wkrętów mocujących okucie oraz prawidłowe ustawienie elementów okucia (np. rolka i zaczep).

PN-EN 1629  Drzwi, okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje. Odporność na włamanie. Metoda badania dla określenia odporności na obciążenia dynamiczne.

Badanie symuluje gwałtowny atak fizyczny, np. uderzenie ramieniem lub kopanie, poprzez zastosowanie wahadłowego elementu uderzającego. Uderzane są naroża i środek obiektu. Uderzenie następuje zawsze po stronie atakowanej, którą określa producent. Wynik badania jest pozytywny, jeżeli po uderzeniu nie jesteśmy w stanie przełożyć próbnika o eliptycznym kształcie.

PN-EN 1630 Drzwi, okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje. Odporność na włamanie. Metoda badania dla określenia odporności na próby włamania ręcznego.

Fot. Próba ataku ręcznego

Jest to badanie polegające na próbie otwarcia lub stworzenia otworu dostępu, mierzonego według trzech rodzajów szablonów. Jako że badanie to w głównej mierze oparte jest na zdolnościach i predyspozycjach atakującego, norma w szczegółowy sposób określa niezbędne umiejętności, jakie powinien posiadać zespół badawczy.

Badanie jest podzielone na dwa etapy:

1. badanie wstępne – ma na celu określenie słabych miejsc obiektu oraz skuteczności poszczególnych narzędzi z danej klasy,
2. badanie główne – polega na próbie siłowego otwarcia obiektu lub utworzenia otworu dostępu w najsłabszym miejscu, wytypowanym podczas badania wstępnego. W zależności od deklarowanej przez producenta klasy, wykorzystywane są odpowiednie zestawy narzędzi podczas próby włamania.

Przewidywana metoda i próby uzyskania dostępu.

Klasy odporności i przewidywane metody oraz próby uzyskania dostępu
Norma PN-EN 1627 podaje sześć klas odporności na włamanie budowlanych wyrobów otworowych, w tym także okien i drzwi, oraz określa dla nich przewidywane metody i próby uzyskania dostępu.

Co to jest Klasa odporności RC1?
Przypadkowy włamywacz próbuje uzyskać dostęp z użyciem małych prostych narzędzi i siły fizycznej, np. kopania, napierania barkiem, podnoszenia, wyrywania. Włamywacz próbuje wykorzystać sposobność, nie ma specjalnych informacji dotyczących poziomu odporności prezentowanego przez wyrób budowlany i jest zainteresowany zarówno kwestią czasu, jak i hałasu. Nie przewiduje się szczególnej wiedzy na temat prawdopodobnych korzyści, a poziom ryzyka, które chciałby podjąć włamywacz jest niski.

Co to jest Klasa odporności RC2 ?
Przypadkowy włamywacz dodatkowo próbuje uzyskać dostęp z użyciem prostych narzędzi, np. śrubokręta, szczypców, klina, a w przypadku wyeksponowanych zawias z użyciem małej  piły ręcznej. Z tym poziomem włamywacza nie kojarzy się mechanicznych narzędzi do wiercenia z racji stosowania wkładek bębenkowych odpornych na wiercenie. Włamywacz próbuje wykorzystać sposobność, ma słabą znajomość prawdopodobnego poziomu odporności i jest zainteresowany zarówno kwestią czasu, jak i hałasu. Nie  przewiduje się szczególnej wiedzy na temat prawdopodobnych korzyści, a poziom ryzyka, które chciałby podjąć włamywacz, jest niski.

Co to jest Klasa odporności RC3 ?
Włamywacz próbuje uzyskać dostęp z użyciem łomu stalowego, dodatkowego śrubokręta i takich narzędzi jak mały młotek, wybijaki i mechaniczne narzędzia do wiercenia. Za pomocą łomu stalowego włamywacz ma możliwość przyłożenia zwiększonych sił. Używając wiertarki włamywacz jest w stanie atakować słabo zabezpieczone urządzenia zamykające. Włamywacz próbuje wykorzystać sposobność, ma pewną znajomość prawdopodobnego poziomu odporności i jest zainteresowany zarówno kwestią czasu, jak i hałasu. Nie przewiduje się szczególnej wiedzy na temat prawdopodobnych korzyści, a poziom ryzyka, które chciałby podjąć włamywacz, jest średni.

Co to jest Klasa odporności RC4 ?
Wprawny włamywacz używa dodatkowo ciężkiego młotka, siekiery, przecinaków i przenośnej wiertarki z napędem zasilanym z baterii. Ciężki młotek, siekiera i wiertarka dają włamywaczowi większą liczbę metod ataku. Włamywacz przewiduje wymierne korzyści i w swych wysiłkach może być zdecydowany na uzyskanie dostępu. Jest on również mniej zainteresowany poziomem stwarzanego przez siebie hałasu i przygotowany na podjęcie większego ryzyka.

Co to jest Klasa odporności RC5 ?
Doświadczony włamywacz używa dodatkowo narzędzi elektrycznych, np. wiertarek, wyrzynarek i przenośnych pił ręcznych oraz szlifierek kątowych z maksymalną średnicą tarczy 125 mm. Użycie szlifierki kątowej zwiększa skalę ataku i prawdopodobieństwo jego powodzenia. Włamywacz przewiduje wymierne korzyści, w swych wysiłkach jest zdecydowany na uzyskanie dostępu i jest dobrze zorganizowany. Jest on również mało zainteresowany poziomem generowanego przez siebie hałasu i przygotowany na podjęcie wysokiego ryzyka.

Co to jest Klasa odporności RC6 ?
Doświadczony włamywacz używa dodatkowo młota kruszącego, narzędzi elektrycznych dużej mocy, np. wiertarek, wyrzynarek i przenośnych pił ręcznych oraz szlifierek kątowych z maksymalną średnicą tarczy 230 mm. Narzędzia te są zdatne do obsługi przez jedną osobę, mają wysoki poziom osiągów i są potencjalnie bardzo skuteczne. Włamywacz przewiduje  duże korzyści, w swych wysiłkach jest zdecydowany na uzyskanie dostępu i jest bardzo dobrze zorganizowany. Jest on również niezainteresowany poziomem generowanego przez siebie hałasu i przygotowany na podjęcie wysokiego ryzyka

Badania odporności na włamanie to skomplikowany proces wymagający doświadczenia, wiedzy oraz nowoczesnych i precyzyjnych narzędzi badawczych. Producent musi być świadomy złożoności tego procesu oraz wpływu wszystkich elementów na wynik końcowy. Deklarowanie klasy odporności na włamanie możliwe jest wyłącznie na podstawie badań wykonanych przez akredytowaną jednostkę. Mobilne Laboratorium Techniki Budowlanej stale poszerza zakres wykonywanych badań, zapewniając obsługę na najwyższym poziomie. Stawiamy na partnerskie i indywidualne podejście do klienta. Zapewniamy wsparcie techniczne w zakresie wymagań normy związanych z przygotowaniem obiektów do badań, między innymi: kwestie dotyczące montażu obiektu w ramie pomocniczej, zastosowanego okucia i oszklenia.